GREYFURT SUYU VE İLAÇ
Fazla greyfurt suyu içenlerde, böbrek taşı riskinin arttığı saptanmıştır. Bu nedenle taş hikayesi olan kişiler her gün greyfurt suyu içmemelidir.
European Journal of Clinical Nutrition dergisinin Ocak 2004 sayında yayınlanan bir araştırmaya göre, greyfurt suyunun bazı ilaçların etkilerini artırdığı ve ölümle sonuçlanabilecek zararlı yan etkiler ortaya çıkardığı belirtilmiştir. Bu nedenle bazı ilaçları kullanan kişilerin greyfurt suyu içmemeleri önerilmektedir. Diğer narenciyelerde örneğin portakal, mandalina ve limonda bu tür bir etki gözlenmemiştir.
İlaçlar bağırsaklarda ve karaciğerde bulunan CYP450 enzimiyle parçalanarak vücudumuzdan atılmaktadırlar. Bu enzimin ince bağırsaklarda bulunan P-450 3A4 isimli bir türü, greyfurt suyu içilince yok olmakta ve bu nedenle, parçalanması geciken ilaç kanda birikmekte ve sonuçta ilaç zehirlenmesine neden olabilmektedir.
Greyfurt suyunda bulunan narinjin ve psoralen maddelerinin, bağırsaklarda bulunan ve ilaçları parçalayan P-450 3A4 isimli enzimin etkisini yok ettiği ortaya konmuştur.
Yapılan çalışmalar, bir bardak greyfurt suyunun (yaklaşık 250 ml) bu etkiyi göstermeye yettiğini, ilaçla beraber greyfurt suyu içmenin veya ilacı greyfurt suyu içtikten 12 saat sonra almanın bile bu etkiyi ortadan kaldırmadığını göstermiştir. Örneğin kolesterol düşürücü olarak kullanılan lovastatin isimli ilaç greyfurt suyu içildikten 12 saat sonra alınsa bile, kandaki düzeyi 2 kat daha fazla olmaktadır. Greyfurt suyunun bu etkisinin kalkması için en azından 24 saat geçmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
Yapılan araştırmalar hipertansiyon (tansiyon yüksekliği) tedavisinde kullanılan Felodipin (Plendil tablet), verapamil (İsoptin tablet) ve nisoldipin (Syscor tablet) gibi ilaçların, greyfurt suyu içen kişilerin kanlarında anormal derecede yüksek düzeylere ulaştığını göstermiştir. Nifedipin (Adalat) ve amlodipin (Vasokard, Norvasc tablet) kullananlarda greyfurt suyunun yan etkisi görülmemiştir.
Diazepam (Diazem, Diapam, Nervium, Spazmo-Valibrin tablet gibi ilaçlar), triazolam, midazolam ve buspiron (Buspon kapsül) kullananlarda greyfurt suyu içilince etki çok artmaktadır. Epilepside kullanılan karbamazepin (Tegretol tablet) eğer greyfurt suyu ile birlikte alınırsa etkisi % 40 artmaktadır. Yine depresyonda kullanılan sertralin (Lustral, Selectra, Seralin, Serdep tablet) içeren ilaçların etkisi greyfurt suyu ile % 50 artmaktadır.
Statin dediğimiz kolesterol düşürücü ilaçlardan simvastatin), lovastatin ve atorvastatin kullanan kişilerde greyfurt suyu içilince kan düzeyleri 2-16 kat artmakta ve zararlı olmaktadır. Bu nedenle bu tür kolesterol düşürücü ilaç kullananların greyfurt suyu içmemeleri gerekir.
Empotans tedavisinde kullanılan sildenafil (Viagra, Vigrande, Sildegra tablet) kullanan kişilerde ilacın etkisinin %23 daha fazla olduğu saptanmıştır. Bu nedenle bu ilaçları alanlar greyfurt suyu içmemelidir.
Mide ve bağırsak hareketini artırmak için kullanılan cisaprid adlı ilaç greyfurt suyu ile beraber alınırsa etkisi % 50 artmakta ve zararlı olmaktadır
Allerjik hastalıklar, grip ve sinüzit tedavisinde kullanılan antihistaminik terfenadin isimli ilaç greyfurt suyu ile beraber alınırsa kalp üzerinde yan etkiler ortaya çıkmaktadır.
Kalp ritm bozukluklarında kullanılan amiodarone (Cordarone tablet) isimli ilaç kullananlarda greyfurt suyu içilince etkisi azalmaktadır.
 |